.: Startpagina


.: beelddenken.be

Vanuit de wetenschap

De pathologie van het beelddenken.

Drs. P.C. Ojemann Groningen, 1993

Na veertig jaar worstelen spreekt de woorddenker nog steeds met dédain over de beelddenker.
Opnieuw de vraag: hoe constateer je beelddenken? Nog steeds vragen om een genormeerde testsituatie. En juist die verbale testen met zijn tijdsbeperkingen geven op geen enkele wijze weer, sluiten op geen enkele wijze aan bij de aard van het beelddenken.
Veertig jaar gewerkt. Er is een theoretisch model over het wezen van de beelddenker. Dankzij Anton Sangers en onze samenwerking. Er is een onderzoeksinstrument dat aansluit op het theoretisch kader. Een instrument dat zo simpel is dat het in 2 tot 3 dagen aan elk onderwijsmens is over te dragen. Een instrument dat anderzijds zo complex is dat een mensenleven te kort is om het werkelijk te interpreteren: het wereldspel.
En dan word je op een bijeenkomst met wanhoop geslagen. Allemaal afgestudeerden om je heen, door je zelf opgeleid en niemand heeft het begrepen. En maar zeuren over geijkte toetsen. Stommeriken, sukkels denk je. Maar je vraagt je ook af: waar ben ik mee bezig geweest? Waarom heb ik zo gefaald?
Na de samenkomst wordt er over je gepraat: wat was ze weer dwars. Ze wordt oud. Niets, maar dan ook niets van je wanhoop begrepen.
Er stijgt een onverwacht besluit in je op: nu of nooit.
Schrijven en ze met je woorden om je oren slaan, opdat zij horen en eerbied hebben voor alle mensen, ook voor al die mensen die anders zijn. Anders, maar niet minder. Beelddenker, woorddenker, blinde, dove, lamme, zwart, geel, rood, blanke, allemaal mensen naar Gods beeld geschapen in hun bijzondere specifieke eigenheid.

Nel Ojemann

Onverwacht inzicht

Uit ‘Onverwacht inzicht’ van Jill Bolte Taylor Een neuroanatoom die na een hersenbloeding in haar linkerhersenhelft beschrijft hoe anders de wereld is als je die beleeft met je rechterhersenhelft.

Dominantie van een hersenhelft mogen we niet verwarren met de dominantie van de ene of andere hand. Dominantie in de hersenen wordt bepaald door de vraag welke helft het vermogen bevat om taal te creëren en te verstaan. 85% van de rechtshandige mensen hebben de linkerhelft als dominante. Dat geldt ook voor 60% van de linkshandige mensen.

De rechterhersenhelft die de linkerhelft van ons lichaam aanstuurt, functioneert als een parallelle processor. Allerlei informatiestromen dringen tegelijk ons brein binnen via onze zintuigen. Onze RH vormt van moment tot moment een overzicht van de manier waarop dit ogenblik van de tijd eruitziet, hoe het klinkt, smaakt, ruikt en aanvoelt. Die momenten komen en gaan niet zomaar achter elkaar maar ze zijn beladen met indrukken, gedachten, emoties en vaak ook fysiologische reacties. De op die manier verwerkte informatie stelt ons in staat om steeds weer de inventaris op te maken met betrekking tot de ruimte om ons heen en onze band met die ruimte. Dankzij de vaardigheden van de RH kunnen we ons geïsoleerde ogenblikken met een onwaarschijnlijk grote helderheid en nauwkeurigheid voor de geest halen, waar was je op het moment van de aanslag van de WTC torens.

Onze rechterhelft is ervoor gemaakt om dingen te onthouden in relatie tot elkaar. De grenzen tussen verschillende entiteiten vervagen en complexe mentale beelden kunnen in hun geheel worden opgeroepen als een combinatie van beelden, bewegingen en fysiologie. Voor de rechterhelft bestaat uitsluitend het nu en elk moment staat bol van gewaarwordingen. Leven en dood spelen zich af in het nu. Gelukservaring is iets in het nu. Onze waarneming en ervaring van verbonden zijn met iets wat groter is dan onszelf, gebeurt in het nu. Voor onze rechterhelft is het nu tijdloos en compleet.

Omdat hij geen regeltjes en voorschriften kent die vastleggen wat de juiste manier van handelen is, staat het onze rechterhelft vrij om intuïtief buiten de gebaande paden te treden en hij verkent creatief de nieuwe mogelijkheden van elk moment. Onze rechterhelft is van nature spontaan, zorgeloos en vol verbeeldingskracht. Hij laat onze artisticiteit de vrije hand, zonder remming of oordeel. Het nu is het moment in de tijd waarop alles en iedereen verbonden is tot één. Daarom ziet de rechterhelft ons allemaal als gelijkwaardige leden van de mensen familie. Hij ziet het grote geheel, hoe alles met alles verband houdt, hoe we allen samen het geheel vormen.
Ons vermogen tot empathie, ons verplaatsen in een ander en diens gevoelens, danken we aan de rechter frontale cortex.

Onze linkerhersenhelft gaat heel anders om met informatie. Hij neemt die rijke en complexe momenten die de RH gecreëerd heeft en rijgt ze aaneen in een volgorde in de tijd. Dan vergelijkt hij één voor één de details die het ene moment vormen met die welke het voorlaatste moment uitmaakten. Door de details in een lineair en methodisch verband te plaatsen, drukt de LH het begrip ‘tijd’ uit. Waardoor onze momenten worden opgedeeld in verleden, heden en toekomst.
Binnen de structuur van dat voorspelbare verloop in de tijd kunnen we zien dat eerst dit moet gebeuren en dan pas dat. Hij bouwt aan een begrip van alles met behulp van deductief redeneren, bijv. als A groter is dan B en B groter dan C, A groter is dan C.
In tegenstelling tot onze rechterhelft die denkt in beelden en die het grote geheel ziet van het nu, werkt onze LH met details, meer details en details van die details. Onze LH ziet een bloem en benoemt de diverse onderdelen die het gehele uitmaken: de blaadjes, de stengel, de meeldraden en het stuifmeel.

 
 
Glonet NV